ABD ve Singapur yapay zekâ (YZ) dönüşümüne en hızlı adapte olan ülkeler arasında zirvede yer alıyor. Ancak birçok ülke, bu teknolojik dönüşümde geride kalma riski taşıyor.
Google Cloud ve Whiteshield ortaklığıyla hazırlanan 2025 Küresel İş Gücü Dayanıklılığı Endeksi, iş gücü piyasalarının YZ’ye adaptasyonunu ve dayanıklılığını ölçüyor. Rapor, yapay zekâ yatırımlarıyla geleneksel iş gücü politikalarını birleştiren ülkelerin en dayanıklı ekonomilere sahip olduğunu gösteriyor.
ABD ve Singapur, listenin başında yer alıyor
ABD ve Singapur, güçlü girişimcilik ekosistemleri, esnek iş gücü piyasaları ve yapay zekâ inovasyonundaki liderlikleriyle listenin başında yer alıyor. İsveç, eğitim ve Ar-Ge yatırımlarıyla üçüncü sırada konumlanırken, Hindistan, BAE ve Suudi Arabistan, YZ yatırımlarından en çok faydalanan ülkeler arasında bulunuyor. Öte yandan, Sahra Altı Afrika ülkeleri, YZ dönüşümüne uyum konusunda en büyük risk grubunda. Avrupa’da ise İngiltere, Almanya, Danimarka, Avusturya ve Lüksemburg gibi ülkeler güçlü performans sergilerken, bazı ülkeler sıralamada geriliyor.
ABD, YZ yatırımlarında lider konumda
GLRI raporuna göre, son 10 yılda küresel YZ yatırımlarının %60’ı ABD’de gerçekleşti ve dünya genelindeki yapay zekâ girişimlerinin dörtte biri ABD merkezli. California, Massachusetts ve Washington, YZ alanında en önde gelen eyaletler olarak dikkat çekiyor. Ancak, YZ’nin neden olduğu işsizlik riski ABD’de önemli bir zorluk olarak öne çıkıyor ve bu durumun politika önlemleriyle yönetilmesi gerekiyor.
Asya-Pasifik Bölgesi ve Avrupa’da yapay zekâ uyumu
Singapur, bölgesel ve küresel sıralamada ilk ikiye yerleşirken, Çin firma bazında YZ benimsemede lider olmasına rağmen, yönetim ve kurumsal kapasitedeki eksiklikler nedeniyle genel sıralamada 17’nci sırada bulunuyor. Güney Kore, YZ ve teknoloji alanlarında yükselen ülkeler arasında. Avrupa’da Almanya, YZ entegrasyonunda başarılı ülkelerden biri olurken, Doğu Avrupa ülkeleri genel sıralamada daha geride kalıyor. Rapor, ülkelerin iş gücü piyasasında YZ dönüşümüne uyum sağlama konusunda üç farklı yaklaşım benimsediğini ortaya koyuyor. Geleneksel modelde, İsveç, Norveç ve Hollanda gibi ülkeler, güçlü sosyal güvenlik sistemleri, eğitim ve istikrarlı ekonomik politikalarla iş gücü dayanıklılığını artırıyor. YZ ve yenilik odaklı modelde, ABD gibi ülkeler, dinamik girişimcilik ortamı ve YZ Ar-Ge yatırımlarıyla öne çıkıyor. Karma modelde ise Singapur gibi ülkeler, geleneksel avantajlarını stratejik YZ yatırımlarıyla birleştirerek hibrit bir yaklaşım benimsiyor. GLRI raporu, tek bir çözüm yerine kişiselleştirilmiş, vatandaş odaklı ve büyük veri destekli politikaların önemini vurguluyor.
Sahra Altı Afrika ve MENA Bölgesi’nde farklılaşan görünümler
Sahra Altı Afrika, YZ dönüşümünde en geride kalan bölgelerden biri. Ancak bölgenin genç ve hızla büyüyen nüfusu, yapay zekâ odaklı bir sıçrama için büyük bir potansiyel sunuyor. MENA bölgesi (Orta Doğu ve Kuzey Afrika), küresel sıralamada dördüncü sırada yer alıyor. Körfez ülkeleri, stratejik YZ yatırımlarıyla öne çıkarken, diğer MENA ülkeleri bu alanda geride kalıyor. Yapay zekânın iş gücü üzerindeki etkileri giderek daha fazla hissedilirken, ülkeler arasındaki fark da derinleşiyor.
Sinan SAYGI / gazetevirgul.com