Suriye’de Beşar Esed rejiminin çöküşü ve Ahmed el-Şara liderliğindeki yeni yönetimin göreve başlaması, Arap ülkelerinin farklı diplomatik tavırlarına sahne oldu.
Suriye’de Ahmed el-Şara liderliğindeki yeni yönetimin göreve başlamasıyla beraber, Arap ülkeleri yeni yönetime karşı pozisyonlarını belirlemeye çalışıyorlar. Ülkeler; açıklık ve kabul, temkin ve beklenti arasında değişen yaklaşımlar sergileyerek, Suriye’nin geleceğine dair kendi pozisyonlarını belirliyor.
KATAR VE SUUDİ ARABİSTAN İLK TEMASLARI GERÇEKLEŞTİRDİ
Suriye’deki rejim değişikliğinin ardından Katar, Ahmed el-Şara liderliğindeki yeni yönetimle diplomatik temaslara ilk başlayan ülkelerden biri oldu. Katar Dışişleri Bakanı ve Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, Şam’ı ziyaret ederek Katar’ın Suriye halkına desteğini yineledi. Ayrıca, Katar Hava Yolları’nın 13 yıl aradan sonra Şam’a yaptığı ilk uçuş, sembolik bir önem taşıyordu.
Suudi Arabistan ise yeni yönetimle diplomatik ilişkilerini bir Kraliyet Divanı danışmanı liderliğinde başlattı. 3 Ocak’ta, Suriye Dışişleri Bakanı Esed el-Şeybani, Savunma Bakanı ve İstihbarat Başkanı’ndan oluşan üst düzey bir heyetle Suudi Arabistan’ı ziyaret etti. Bu ziyaret, Suriye’nin yeni hükümetinin yurt dışına yaptığı ilk resmi temas olarak kayda geçti.
AKABE’DEKİ TOPLANTI: ORTAK TUTUM
14 Aralık’ta Ürdün’ün Akabe kentinde gerçekleşen toplantıda Arap ülkeleri, Suriye’ye yönelik ortak bir duruş sergiledi. Toplantıya Ürdün, Suudi Arabistan, Katar, Irak, Lübnan, Mısır ve diğer bölgesel ülkelerin dışişleri bakanları katıldı. BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararına uygun bir siyasi geçiş sürecinin başlatılması çağrısında bulunuldu.
ÜRDÜN VE KUVEYT’TEN ÖNEMLİ ZİYARETLER
Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen Safadi, 23 Aralık’ta Şam’ı ziyaret ederek, Ürdün’ün Suriye halkını geçiş sürecinde desteklediğini belirtti. Ayrıca, Safadi, Suriye’den Ürdün’e yönelik uyuşturucu ve silah kaçakçılığıyla mücadelede iş birliği mesajı verdi.
Kuveyt Dışişleri Bakanı Abdullah Ali el-Yahya ise Suriye’nin yeni yönetimiyle iletişim kuran bir diğer liderdi. Kuveyt, 30 Aralık’ta Şam’a bir heyet göndererek diplomatik ilişkileri güçlendirme yönündeki kararlılığını gösterdi.
BAE VE LÜBNAN’DAN TEMKİNLİ YAKLAŞIM
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), ilk günlerde Esed sonrası Suriye’deki durumla ilgili terör ve aşırılık endişelerini dile getirse de Dışişleri Bakanı Abdullah bin Zayed Al Nahyan, Suriyeli mevkidaşı ile telefon görüşmeleri yaparak ilişkileri geliştirme isteğini gösterdi.
Lübnan ise yeni yönetimle temaslarını temkinli bir şekilde yürüttü. Dürzi lider Velid Canbolat, Ahmed el-Şara ile görüşen ilk Lübnanlı lider olurken, Başbakan Necip Mikati, sınır meseleleriyle ilgili Şara ile temas kurdu.
GECİKMELİ TEMAS KURANLAR VE SESSİZ KALAN ÜLKELER
Umman, Yemen, Sudan ve Fas dışişleri bakanları, Aralık sonunda Suriye’nin yeni yönetimiyle ilk iletişimlerini kurdu. Umman’ın Şeyh Abdülaziz el-Hanai liderliğinde bir heyeti Şam’a göndermesi, bu temasların ciddiyetini artırdı.
Ancak Cezayir, Tunus ve Moritanya’dan henüz resmi bir diplomatik girişim haberi gelmedi.
YENİ SURİYE’YE YAKLAŞIMLAR GÜN GEÇTİKÇE ŞEKİLLENİYOR
Suriye’deki yönetim değişikliği, Arap dünyasında diplomatik dengeleri yeniden şekillendirdi. Katar, Suudi Arabistan ve Ürdün gibi ülkeler hızlı adımlar atarken, bazı ülkeler temkinli veya gecikmeli bir yaklaşım sergiledi. Ancak tüm bu temaslar, Arap ülkelerinin Suriye’nin geleceğinde daha etkin bir rol oynamayı hedeflediğini gösteriyor.
Kevser Karatosun / gazetevirgul.com